یشم
یکی از دو ماده معدنی متمایزی که به عنوان یشم شناخته می شوند، جیدیت (jadeite) است که نوع نایاب تر و سخت تر از یشم است. یشم سبز زمردی پررنگ ، معروف به "یشم امپراطوری" از بیشترین ارزش برخوردار است. با این حال، یشم با دوام و خوب در بسیاری از رنگ ها یافت می شود و هم برای کنده کاری های ظریف و پیچیده و هم برای نگین زیورآلات مناسب است.
ذکر یک نکته حائز اهمیت است که در ایران به نوعی از سنگهای سبز رنگ به اصطلاح جید گفته میشود که آنها یشم نیستند و این اصطلاح به اشتباه به کاربرده میشود
خرید یشم
پیمایش سریع
قیمت یشم
انواع یشم
رنگ های یشم
تفاوت بین یشم و جیدیت
یشم مصنوعی
منابع یشم
مراقب از یشم
قیمت یشم
ارزش کنده کاری های روی یشم و قدمت آن به همان اندازه که رنگ و کیفیتش حائز اهمیت است، مهم است و بر روی قیمت آن تاثیر می گذارد. جیدیت سنگ خیلی مخصوصی است و ارزیابی این قطعات پیچیده است. بهترین یشم از میانمار (یا همان برمه) استخراج می شود (در اکتبر 2016، ایالیت متحده تحریم استخراج جیدیت در برمه را لغو کرد).
از نظر تاریخی، چین برای تولید یشم بسیار مورد تحسین بوده است و همچنان امروزه قوی ترین بازار این سنگ قیمتی را در دست دارد. یشم چینی یکی از انواع مرغوب یشم است که در بازار یافت میشودند
خرید یشم چینی
جیدیت، میانمار (قد مجسمه 8 اینچ)، عکس از © Joel E. Arem, PhD, FGA. با اجازه استفاده می شود.
اطلاعات جیدیت
| نام |
جیدیت |
| نوعی از |
یشم |
| اسم جایگزین متداول |
یشم |
| ضریب شکست |
1.64-1.667 |
| رنگ |
بی رنگ، سفید، تمام سایه های سبز، زرد-سبز، قهوه ای مایل به زرد، قهوه ای، قرمز، نارنجی، ارغوانی، آبی (کمیاب)، خاکستری، سیاه، بنفش |
| درخشش |
زجاجیه (شیشه مانند) |
| سختی |
6.5-7 |
| دوام استفاده |
عالی |
| وزن مخصوص |
3.25-3.36، معمولا 3.34+ |
| شکست نور |
0.012-0.020 |
| شکاف |
ندارند (بزرگ) |
| طیف سازی |
ندارد |
| حساسیت به گرما |
ندارد |
| شب تابی |
دارد |
| رنگ شب تابی |
رنگ های کم رنگ ممکن است درخشندگی سفید کم رنگی را در LW از خود نشان دهند. بدون واکنش در SW. اشعه ایکس ممکن است در سنگ های زرد کم رنگ و بنفش، درخشش آبی ارغوانی شدیدی ایجاد کند. |
| نوع شب تابی |
رنگ های فلورسنت، UV- طولانی، اشعه ایکس |
| دستورالعمل مراقبت ویژه |
ندارد |
| شفافیت |
مات تا نیمه شفاف |
| فرمول |
Na(Al,Fe3+)Si2O6 |
| ریشه لغت |
از یشم (jade) گرفته شده است، یشم کلمه ای است که از زبان اسپانیایی آمده است، " piedras de ijada " به معنی "سنگ کمر"، اعتقاد بر این بود که یشم باعث بهبود بیماری های کلیوی می شود. |
لوح سنگ جیدیت با صحنه منظره حکاکی شده، چین، سلسله چینگ "Qing Dynasty" (قرن 19و18)، اندازه 17.3 سانتی متر در 1.5 سانتی متر. نیویورک، موزه هنر متروپولیتن "Metropolitan Museum of Art"، هدیه "هبر آر. بیشاب" (Heber R. Bishop) در سال 1092.
از زمان ماقبل تاریخ، مردم از یشم جواهرات، اشیای تزئینی و حتی اسلحه ساختند. بسیاری از افسانه ها و ارتباطات فرهنگی قوی ای در ارتباط با سنگ های قیمتی یشم وجود دارد. کنفوسیوس (Confucius)، حکیم چینی، یشم را با مرد محترمی مقایسه می کند که همه به خاطر خصوصیات خوبش به او احترام می گذارند. چینی ها از قدیم یشم را برای کنده کاری ها و همچنین اهداف مذهبی و دارویی بسیار ارزشمند می دانند.
جام، جیدیت، چین، سلسه چینگ (قرن نوزدهم)، اندازه 2.5 سانتی متر در 4.4 سانتی متر. میراث "ادموند سی. کنورس" (Edmund C. Converse)، 1921. نیویورک، موزه هنر متروپولیتن "Metropolitan Museum of Art"
اولمک ها (Olmec)، مایاها (Maya) و آزتک های مزو-آمریکا (Aztecs of Meso-America) از یشم اشیاء آئینی و تشریفاتی و جواهرات می ساختند. آنها برای این ماده بیش از طلا ارزش قائل بودند.
ماسک اولماک، 1000-600 قبل از میلاد، جیدیت با آثاری از سولفور جیوه، قد 4 اینچ، از مجموعه موزه هنر شهرستان لس آنجلس، عکس از Beesnest McClain، تحت مجوز CC By 2.0.
مائوری های نیوزلند سلاح هایی از جیدیت و همچنین اشیاء زینتی موروثی به نام "هی-تیکی" (hei-tiki) درست کردند.
"کنده کاری یشم Māori P1210923"، نیوزلند "National Pounamu, Stone and Bone Carving School"، عکس از Jane Nearing. تحت مجوز CC By-ND 2.0.
خرید یشم
تفاوت بین یشم و جیدیت چیست؟
تا سال 1863، متخصصان مواد معدنی، ماده معروف به یشم را فقط یک ماده واحد می دانستند. در آن سال، الکسیس دامور، معدن شناس فرانسوی، کشف کرد که آنچه که یشم نامیده می شود، در حقیقت دو گونه معدنی مشخص است: جیدیت و نفریت. اما با این وجود چینی ها بیش از یک قرن پیش تشخیص داده بودند که یشم دو نوع است. "یو" (Yu) ماده یشمی بود که آنها از دیرباز کنده کاری ها را بر روی آن انجام می داند (نفریت). "فی-تسوی" (Fei-ts’ui) ماده یشم سبز شدیدی بود که در اواسط قرن هجدهم از میانمار وارد چین شد (جیدیت).
اگرچه جیدیت و نفریت ظاهری مشابه به یکدیگر دارند، اما ساختارها و خصوصیات داخلی مختلفی دارند. متخصصان سنگ شناسی باید بین این دو ماده تفاوت قائل شوند. با این وجود، اکثر مردم هر دو ماده معدنی را به عنوان یشم می شناسند.
یشم، جیدیت و نفریت. مجموعه ای از کنده کاری های و مهره ها، چین و روسیه، عکس از © Joel E. Arem, PhD, FGA، با اجازه استفاده می شود.
رنگ های یشم
به طور طبیعی یشم در رنگ های بسیاری وجود دارد، اما سبز محبوب ترین رنگ آن است. "یشم امپراطوری" که رنگ سبز تیره داشته باشد و از میانمار باشد بسیار نادر و گران بها است. گاهی اوقات آن را "یونان" (Yunan) یا "یشم یونان" (Yunnan jade) می نامند.
جیدیت، میانمار، "یشم امپراطوری". عکس از © Joel E. Arem, PhD, FGA. با اجازه استفاده می شود.
رنگ های سبز مایل به زرد و ارغوانی یا ارغوانی روشن یشم نیز محبوب هستند.
النگوهای جیدیت، عکس از Margarettico، تحت مجوز CC By-SA 4.0.
تخته سنگ های جیدیت سبز ممکن است به دلیل هوازدگی پوستی قهوه ای رنگ داشته باشند. گوهرتراشان از این سنگ ها اغلب برای کنده کاری استفاده می کنند. رنگ ها در چنین سنگ هایی گاهی ممکن است ظاهر خال خال داشته باشند.
این جیدیت عظیم شامل بلور های کریستالی سبز روشن به طول 0.8 سانتی متر است. ایالات متحده، کالیفرنیا، شرکت مندوکینو (Mendocino)، رودخانه روسی. عکس از © Rob Lavinsky, www.iRocks.com. با اجازه استفاده می شود.
کلروملانیت (chloromelanite)، یشم مات به رنگ سبز تیره تا سیاه است که به ندرت در ساخت جواهرات به کار می رود. با این حال، گوهرتراشان گهگاه آن را به صورت اشیای تزئینی تراش می دهند، یشم سیاه هم طرفدارهای خاص به خود را دارد.
جیدیت: کلروملانیت، میانمار (طول حدود3 اینچ). عکس از © Joel E. Arem, PhD, FGA. با اجازه استفاده می شود.
خرید یشم
انواع یشم
یشم به گروه معدنی پیروکسن (pyroxene) تعلق دارد. این ماده می تواند با سایر مواد معدنی این گروه در محلول های جامد ترکیب شود. جیدیت ممکن است در این ترکیبات وجود داشته باشد، اما معمولا به این اسم توصیف نمی شوند.
ماو سیت سیت (Maw sit sit) صخره ای است که فقط در نزدیکی دهکده میانمار یافت می شود و اسمش را از این دهکده گرفته است. این سنگ به رنگ سبز تیره با لکه های سیاه و رگه های سبز است. برخی از نمونه های یشم حاوی جیدیت، کوسموکلر (kosmochlor) (که گاهی اوقات اورئیت (ureyite) نامیده می شوند)، آلبیت فلدسپار (albite feldspar) و سایر مواد معدنی هستند.
ماو سیت سیت، 43.15 سانتی متر، 33.6 در 28.6 میلی متر، لوح مستطیلی، ماینمار، هپاکان (Hpakan)، عکس از © The Gem Trader، با اجازه استفاده می شود.
اومفاسیت (Omphacite) ممکن است حاوی جیدیت، اژیت (augite) و آرژنین (arginine) باشد. سنگی که تقریبا به طور کامل از جیدیت ساخته شده باشد را جیدیتیت (jadeitite) نیز می نامند.
یشم مصنوعی
جیدیت در آزمایشگاه هم تولید شده است. نتایج آزمایش جیدیت مصنوعی با ضریب شکست، وزن مخصوص، طیف جذب و فلورسانس مشابه سنگ های طبیعی است. سختی آنها بیشتر است، حدود 8 است، و همچنین رنگ و بافت آنها متفاوت است.
بسیاری از یشم های شبیه سازی شده یا تقلبی در بازار پیدا می شوند. برخی از سنگ های قیمتی طبیعی که ممکن است به عنوان یشم فروخته شوند عبارتند از کلیست (calcite)، ایدوکریس سبز (green idocrase) (که به اشتباه با نام "یشم آمریکایی" شناخته می شود)، آونتورین (به اشتباه "یشم هندی" می گویند)، سرپنتین (به اشتباه به عنوان "یشم کره ای" نامیده می شوند)، و گارنت هیدروگروسولار سبز (hydrogrossular garnet) ( به اشتباه به عنوان "یشم ترانسوال" شناخته می شود). حتی ممکن است با سنگ مرمر سبز رنگ مواجه شوید که به عنوان " یشم مکزیکی" به فروش می رسد.
سنجاق سینه یشم، یشم مصنوعی، عکس از Housing Works Thrift Shops. تحت مجوز CC By-SA 2.0.
منابع یشم
منابع قابل توجهی که یشم با کیفیت تولید می کنند شامل موارد زیر هستند:
میانمار: منبع "یشم امپراطوری"
گواتمالا: سنگ های آبی کم یاب
روسیه: در برخی مناطق یشم سبز مایل به زرد، همچنین یشم نیمه شفاف و غنی از کرومیم در رودخانه کنتگیر (Kantegir River)، در سایان غربی.
ترکیه، بورسا: یشم ترکی بنفش، یک سنگ جیدیت یا کوآرتز، منحصرا در این منطقه
کالیفرنیا، شهرستان سن بنتو: رنگ های متنوع و همچنین ترکیب شده با نفریت
ژاپن
مکزیک
نیوزلند
چین
یشم بنفش از استان بورسا، شمال غربی ترکیه، عکس از James St. John. تحت مجوز CC By-SA 2.0.
مراقبت از یشم
قطعات یشم بسیار سخت هستند. اگرچه سخت ترین سنگ در مقیاس مو (Mohs) ( که میزان مقاومت سنگ ها در برابر خراشیده شدن را اندازه گیزی می کند) نیست، اما مقاومت زیادی در برابر شکستگی دارند و برای استفاده روزمره عالی هستند.
جیدیت، میانمار، (عرض حدودی 2 اینچ)، عکس از © Joel E. Arem, PhD, FGA. با اجازه استفاده می شود.
خرید یشم
بازگشت به ابتدای صفحه: یشم
گرد آوری: www.angoshtar.com " انتشار مطالب فقط با لینک به angoshtar.com مجاز است (گروه تولید محتوای انگشتر.کام متشکل از گوهرشناسنان و مترجمین حد اکثر سعی خود را در جهت ارائه مطالب صحیح و دقیق کرده است،امیدواریم مفید باشد، و هیچ گونه مسئولیتی را در قبال آن ندارد برای درک بهتر مطلب به منبع مراجعه شود)"منبع: gemsociety.org